Creëren we samen een duurzame opvolger van Airbnb?

Het rampjaar voor Airbnb kopte het NRC onlangs. Het zou het jaar moeten zijn van de beursgang, maar ook hier maakt corona korte metten met bedrijfsplannen. 

Tijdens de vorige economische crisis kwam Airbnb juist in een stroomversnelling. Ontslagen bankiers konden in hun huizen blijven wonen omdat Airbnb een nieuwe vorm van inkomsten bood: het short-stay verhuren van hun woning. Nu wordt het voortbestaan van het bedrijf bedreigd door open vragen: Hoe wordt er straks gereisd? Vliegen we nog wel de hele wereld over? Willen we nog wel in andermans huis verblijven? En kunnen we onze vakanties nog wel betalen? Ik kijk met grote ogen toe en vraag me af: bouwt de Campspace community een groene opvolger van Airbnb? 

Deeleconomieplatformen als primaire bron van inkomsten

Airbnb trof een aantal maatregelen bij het uitbreken van het coronavirus. De reizigers stonden hierin centraal en konden bij een annulering op 100% restitutie van hun reserveringskosten rekenen. Dit tot ergernis van de verhuurders, die hun inkomsten mislopen. “We thought you cared until you stabbed us in the back and left us to die, foetert een Airbnb-host in een videoboodschap aan Brian Chesky, oprichter van Airbnb.

De financiële afhankelijkheid van een deeleconomieplatform zie je ook terug bij Uber-chauffeurs. Wie beschermt deze mensen? Of moeten we ons afvragen of het wenselijk is dat mensen primair afhankelijk zijn van inkomsten uit het delen van hun huis, auto of ander bezit? 

Waar Airbnb in een stroomversnelling kwam omdat mensen hun huis als extra verdienmodel zagen, zie ik dat onze Campspace-verhuurders hun tuin of land zien als iets moois dat ze willen delen. Ik ben niet jaloers op mensen die in de stad al weken in thuis-quarantaine zitten. Ik zit met mijn mooi stuk grond in zo’n bevoorrechte positie en wil het graag met stadontvluchters delen, zei een verhuurder in Zeeland tegen mij. Deelplatformen en hun aanbieders hebben op de langere termijn geen duurzaam bestaansrecht als hun primaire of enige behoefte geld verdienen is. 

Airbnb als aanjager van massatoerisme in steden

Is de Campspace community het begin van een groene opvolger van Airbnb?Het wordt zo langzamerhand een stokpaardje van mij. De lokale bevolking van steden als Venetië, Barcelona en ons eigen (?) Amsterdam gillen om nieuwe vormen van toerisme. In de afgelopen 10 jaar zijn er uit het oude centrum van Barcelona meer dan 17.000 inwoners vertrokken. Venetië telde in de jaren 50 nog 175.000 inwoners maar dat is inmiddels teruggelopen naar 53.000, terwijl ze dagelijks zo'n 82.000 toeristen ontvangen. Voor mij staat als een paal boven water: Airbnb heeft met de explosieve vergroting van de ontvangstcapaciteit een wezenlijke bijdrage geleverd aan het overtoerisme in deze steden. Overheden op allerlei niveaus worstelen met vragen over spreiding van toerisme, eerlijke verdeling van de lusten en lasten van het toerisme en belangen van ondernemers en bedrijven die wél profiteren van de massale toestroom van toeristen. Het lijkt een labyrint van belangen met matige concessies als voorlopige oplossing. Ik ben overtuigd dat we radicaal moeten veranderen in onze kijk op het toerisme. Dichter bij huis, buiten de steden, minder vliegen, minder gehaast. Laten we de lockdownperiode gebruiken om op reis te gaan in onze gedachten over hoe en waarom we eigenlijk op vakantie gaan. 

Alle ingrediënten zijn aanwezig. Bij een versoepeling van de lockdown zal binnenlands toerisme buiten de steden als eerste weer op gang komen, gevolgd door toerisme van/en naar de landen om ons heen. Onze verhuurders bieden graag een oplossing voor stadontvluchters om op een unieke en veilige manier op vakantie te gaan. Dicht bij huis en weg van de massa. Als tijdelijke oplossing voor ons collectieve vakantieprobleem in 2020 én als duurzame beweging naar een andere manier van kijken naar ons vakantiegedrag. Een verandering naar lokaal toerisme. Een beweging die spreiding van toerisme naar buiten de steden realiseert, zonder dat er natuur moet verdwijnen. 

Hugo van Donselaar

Directeur van deelplatform voor kampeerplekken bij locals Campspace en mede-initiatiefnemer van de #staylocal beweging.